اعتبار امر مختوم (اعتبار امر قضاوت شده)
اعتبار امر مختوم بدین معنی است که، هرگاه نسبت به اتهامی رسیدگی و درباره آن رای قطعی، اعم از حکم یا قرار صادر شده باشد، نباید دوباره به آن اتهام رسیدگی گردد و به خاطر آن عمل، مرتکب را مورد تعقیب و مجازات قرار داد. این عدم امکان مجدد تعقیب را، اعتبار امر مختومه میگویند.
اعتبار امر مختومه را، اعتبار قضیه محکومبها و اعتبار امر قضاوت شده نیز میگویند.
بنابراین امر مختومه عبارت است از صحت و اعتبار امری که، قبلا در دادگاه صالح به آن رسیدگی و حکم قطعی صادر شده است؛ به موجب این قاعده، و به جهت حفظ نظم عمومی و اعتبار و استحکام بخشیدن به احکام دادگاهها و جلوگیری از طرح دعاوی واهی، دادگاهها از استماع شکایت یا دعوایی که قبلا به آن رسیدگی و حکم قطعی صادر شده است، ممنوع هستند.
البته برای تحقق اعتبار امر مختومه، لازم است بین جرمی که مورد قضاوت قرار گرفته و درباره آن حکم یا قرار قطعی صادر شده، یا جرمی که در حال رسیدگی است، مشابهتهایی وجود داشته باشد. که عبارتند از:
- وحدت متهم
- وحدت شاکی
- وحدت فعل ارتکابی
- وحدت زمان