ماده 109 قانون مدنی

دیواری که مابین دو ملک واقع است مشترک مابین صاحب آن دو ملک محسوب می‌شود مگر اینکه قَرینه یا دلیلی بر خلاف آن ‌موجود باشد.

تفسیر ماده 109 قانون مدنی

+ قرینه: وضعیتی است که سبب انصراف ذهن به امری باشد. قرینه دارای اقسامی است، مانند قرینه لفظی، قرینه عقلی، قرینه حالی و قرینه فنی.[1]

+ چیزی که دو ملک را از یکدگیر جدا می‌کند فاصل یا حدفاصل نامیده می‌شود. فاصل ممکن است دیوار، گودال، درخت و غیر اینها باشد. فاصل گاهی مشترک بین مالکین مجاور و گاهی اختصاصی و متعلق به یکی از آنهاست.[1]

+ هرگاه اختصاصی و یا اشتراکی بودن دیوار معلوم نباشد و بین مالکین اختلاف تولید شود، مدعی حق می‌تواند برای اختصاصی بودن دیوار و یا اشتراکی بودن آن علاوه بر ادله قانونی مانند سند، گواه و اقرار استفاده نماید.[2]

+ قانون مدنی در ماده 109، فرض و اماره قانونی بر اشتراکی بودن دیوار را به صورت اصل بیان می‌کند.[1]