ماده 281 قانون مدنی

مخارج تادیه به عهده مدیون است مگر اینکه شرط خلاف شده باشد.

تفسیر ماده 281 قانون مدنی

+ به موجب این ماده، نسبت به هزینه ایفای تعهد، سه مورد را باید از هم جدا کرد:

1) هرگاه متعاملین هنگام عقد نسبت به طرفی که باید هزینه انجام تعهد را تامین کند توافق کرده باشند، طرف مزبور باید از عهده آن برآید (مواد 219 و 220 قانون مدنی).

2) اگر صریحاً توافقی وجود نداشته است، ممکن است به حکم عرف و عادت، تادیه‌کننده هزینه مزبور مشخص گردد (مواد 220 و 225 قانون مدنی). مثلا، مطابق عرف امروز، در صورتی که مورد تعهد ایجاد بنا و ساختمان باشد، هزینه ایاب و ذهاب مهندس و بنا و کارگران ساختمان به عهده خود ایشان است و در صورتی که مورد تعهد تعمیر اتومبیل یا ماشین آلات کارخانه باشد، هزینه مربوط تهیه لوازم یدکی که به جای لوازم فرسوده به کار می‌رود به عهده متعهد له می‌باشد.

3) اگر طرفین صریحاً یا ضمناً در این مورد توافق نکرده باشند و عرف خاصی نیز موجود نباشد، هزینه انجام تعهد به عهده مدیون خواهد بود. این حکم با قاعده کلی که به موجب آن شخصی که ملتزم به انجام عملی می‌شود نسبت به تهیه مقدمات و لوازم آن نیز ملتزم خواهد بود، منطبق است.[1]

+ مخارج تادیه و ایفاء تعهد در صورتی که شرط خلاف نشده باشد و عرف و عادت اقتضاء خاص ننماید به عهده متعهد می‌باشد زیرا تعهد به چیزی تعهد به لوازم آن است.[2]

+ منطق حقوقی اقتضا می‌کند که هزینه ایفای دینی که شخصی بر گردن گرفته است (مانند مخارج توزین و شمارش و متر کردن و باربری تا محل تسلیم) بر عهده خود او باشد. البته اگر طرفین برخلاف آن توافق کنند، این توافق نیز بی‌اشکال و معتبر خواهد بود.[3]