ماده 325 قانون مدنی
قانون مدنی » جلد اول: در اموال » کتاب دوم: در اسباب تملک » قسمت دوم: در عقود و معاملات و الزامات » باب دوم: در الزاماتی که بدون قرارداد حاصل میشود » فصل دوم: در ضمان قهری » مبحث اول: در غصب
اگر مشتری جاهل به غصب بوده و مالک به او رجوع نموده باشد او نیز میتواند نسبت به ثمن و خسارات به بایع رجوع کند اگر چه مبیع نزد خود مشتری تلف شده باشد و اگر مالک نسبت به مثل یا قیمت رجوع به بایع کند بایع حق رجوع به مشتری را نخواهد داشت.
تفسیر ماده 325 قانون مدنی
نکته 1- در توجیه این قاعده میتوان گفت: چون مشتری در این فرض حسن نیت داشته و در خرید مال مغصوب مقصر نبوده، نباید متضرر گردد و چون بایع غاصب در معامله نسبت به مال غیر مقصر بوده و در واقع خریدار را مغرور کرده است، جبران ضرر در آخرین مرحله به عهده او خواهد بود. بنابراین مشتری جاهل به غصب میتواند اولاً ثمن معامله را از بایع غاصب پس بگیرد، زیرا معامله در صورت رد مالک، باطل است و ثمن باید به صاحب آن، که مشتری است باز گردد؛ ثانیاً خسارت خود را از بایع دریافت کند.[1]
نکته 2- هرگاه یکی از غاصبان دیگری را مغرور کرده باشد، چنانکه به ادعای اینکه مال متعلق به خود اوست آن را به تصرف دیگری داده باشد، نمیتواند برای آنچه به مالک پرداخته است به مغرور رجوع کند، هرچند که مال مغصوب در دست او (مغرور) تلف شده باشد.[2]
نکته 3- اگر خریدار مال مغصوب ، جاهل به غصب باشد و بر اثر رجوع مالک، مجبور به رد آن شود، خریدار می تواند از فروشنده (غاصب)، ثمن معامله و خسارت را مطالبه کند.(سراسری 72)
محدودیت در دسترسی کامل به این نوشته
دسترسی کامل به این نوشته برای اعضای ویژه بهاداد در نظر گرفته شده است.
منابع
1. صفایی، سید حسین، مسئولیت مدنی، ش 27، تهران، انتشارات سمت.
2. صفایی، سید حسین، مسئولیت مدنی، ش 25، تهران، انتشارات سمت.