ماده 378 قانون مدنی

اگر بایع، قبل از اخذ ثمن، مبیع را به میل خود تسلیم مشتری نماید حق استرداد آن را نخواهد داشت، مگر به موجب فسخ، در مورد خیار.

تفسیر ماده 378 قانون مدنی

+ در صورتی که یکی از متبایعین از حق حبس خود استفاده ننماید و مبیع یا ثمن را به طرف دیگر بدهد دیگر نمی‌تواند استرداد آن را بخواهد تا از حق حبس استفاده کند زیرا با تسلیم مورد تعهد، حق حبس ساقط می‌شود. بنابراین هرگاه به نحوی از انحاء به غیر از تسلیم، مال مورد تعهد به تصرف متعهدله در آید حق حبس متعهد ساقط نمی‌گردد و می‌تواند استرداد آن را بخواهد.

بنابراین چنانچه به حیله یا اکراه مبیع به تصرف مشتری درآید بایع می‌تواند برای استفاده از حق حبس استرداد آن را از مشتری بخواهد.[1]

+ نظر مخالف (دکتر کاتوزیان): به نظر می رسد که اشتباه نیز اثر ساقط کننده تادیه را از بین ببرد. به ویژه، اگر مبنای سقوط حق حبس انصراف ارادی از آن باشد، بی‌گمان اشتباه در نفوذ این عمل حقوقی موثر است. پس، اگر خریدار چکی برای پرداخت ثمن به فروشنده بدهد و او نیز بدین‌گمان که مبلغ آن وصول می‌شود مبیع را تسلیم کند، در حالی که چک از آغاز محل نداشته است، چنین اجرایی حق حبس را از بین نمی‌برد.[3]