ماده 710 قانون مدنی

اگر ضامن با رضایت مضمون‌له حواله کند به کسی که دین را بدهد و آن شخص قبول نماید، مثل آن است که دین را ادا کرده است و حق‌ رجوع به مضمون‌عنه دارد و همچنین است حواله مضمون‌له به عهده ضامن.

تفسیر ماده 710 قانون مدنی

+ به طور معمول پرداخت دین به طور مستقیم انجام می‌شود و ضامن آنچه را به عهده دارد به طلبکار تسلیم می‌کند، ولی گاه نیز پرداخت غیرمستقیم است، یعنی اعمالی تحقق می‌یابد که اثر آن کاسته شدن از دارای ضامن به سود طلبکار است. قانون مدنی در مواد ۷۱۰ و ۷۱۲ به این موارد اشاره می‌کند:

۱) ضامن، دینی را که به مضممون له دارد با رضایت او به دیگری حواله می‌دهد که بپردازد و محال علیه نیز آن را قبول می‌کند. در این فرض، چون تحقق حواله باعث انتقال دین از ذمه محیل به محال علیه است، قانون مدنی آن را در حکم وفای به عهد می‌داند و به ضامن اجازه می‌دهدکه به مضمون عنه رجوع کند.

۲) مضمون له طلبی را که از ضامن دارد حواله می‌دهد که به دیگری بپردازد. پس از قبول حوال، طلب مضمون له به محتال منتقل می‌شود؛ مضمون له در این اعتبار برای پرداخت دیون خویش یا دادن قرض به دیگران سود می‌برد و ضامن نیز بدهکار شخص ثالث می‌گردد و طلب مضمون له از او از بین می‌رود.

۳) مضمون له فوت می‌کند و ضامن وارث او است. در این فرض، ضامن چیزی نمی‌پردازد، ولی در واقع به همان اندازه از میراث او کاسته می‌شود؛ با تملک مافی الذمه خود بری خواهد شد (ماده ۲۰۰ قانون مدنی) و حق رجوع به مضمون عنه را دارد (ماده ۷۱۲ قانون مدنی). به بیان دیگر، طلب مضمون له بعد از فوت او به ضامن منتقل می‌شود و چون کسی نمی‌تواند از خود طلبکار شود ساقط خواهد شد و این تهاتر قهری در حکم پرداخت است.