ماده 97 قانون مدنی

هرگاه کسی از قدیم در خانه یا ملک دیگری مجرای آب به ملک خود یا حق مُرور داشته صاحب خانه یا ملک نمی‌تواند مانع آب بردن یا‌ عبور او از ملک خود شود و همچنین است سایر حقوق از قبیل حق داشتن در و شبکه و ناودان و حق شرب و غیره.

تفسیر ماده 97 قانون مدنی

+ حق ارتفاق را با ادله عمومی اثبات دعوی، طبق مقررات قانون مدنی (مواد 1257 تا 1335) می توان اثبات کرد. مثلا، مدعی حق ارتفاق می تواند ادعای خود را با یک سند رسمی اثبات کند. همچنین خواهان می‌تواند در این باره به تصرف در ارتفاق استناد نماید.

مثلا کسی که مدت‌ها از خانه همسایه عبور می‌کرده یا آب می‌برده می‌تواند برای داشتن حق ارتفاق به استفاده از آن در عمل، از دیرباز، استناد کند.

همانطور که تصرف در مالکیت دلیل مالکیت است، تصرف در ارتفاق نیز دلیل بر وجود این حق محسوب می‌شود، مگر اینکه خلافش ثابت گردد؛ زیرا فرض می‌شود که متصرف در ارتفاق حقی از طریق قانونی به‌دست آورده است.

پس در صورت اختلاف، طرف دیگر باید ثابت کند که اصلا حق ارتفاقی وجود نداشته است.

بنابراین، تصرف در ارتفاق، مانند تصرف در به عنوان مالکیت، یک اماره قانونی است و دلیل بر وجود حق ارتفاق شناخته می‌شود، مگر این که ثابت شود که تصرف غاصبانه و بدون مجوز قانونی بوده یا فقط اذن در ارتفاق وجود داشته است.[1]