ماده 280 قانون آیین دادرسی کیفری

عنوان اتهامی که در کیفرخواست ذکر می‌شود، مانع از تعیین عنوان صحیح قانونی توسط دادگاه نیست.

در صورتی که مجموع اعمال ارتکابی متهم در نتیجه تحقیقات دادسرا روشن باشد و دادگاه فقط عنوان اتهام را نادرست تشخیص دهد، مکلف است اتهام جدید را به متهم تفهیم، تا از اتهام انتسابی مطابق مقررات دفاع کند و سپس مبادرت به صدور رای نماید.

ماده 281 قانون آیین دادرسی کیفریماده 279 قانون آیین دادرسی کیفری

تفسیر ماده 280 قانون آیین دادرسی کیفری

نکته 1- مفهوم عبارت صدر ماده، استقلال تشخیص دادگاه نسبت به دادسرا و عدم لزوم تبعیت آن از عنوان اتهامی انتخاب شده در کیفرخواست است.

اگر دادگاه عنوان اتهامی مندرج در کیفرخواست را منطبق بر عمل منتسب به متهم نداند، می‌تواند عنوان مجرمانه‌ای را که خود بر آن قابل انطباق می‌داند، تعیین و به متهم تفهیم نموده، آن را مورد حکم قرار دهد.

بنابراین، چنانچه دادگاه عمل متهم را کلاهبرداری (مذکور در کیفرخواست) ندانسته، بلکه خیانت در امانت تشخیص دهد، نباید به استناد اینکه اتهام خیانت در امانت در کیفرخواست مطرح نشده، حکم به برائت متهم صادر نماید (زیرا حکم برائت پس از قطعیت، اعتبار امر مختوم را داشته و شاکی نمی‌تواند نسبت به همان عمل، مجددا شکایتی مطرح و این بار تحت عنوان دیگری، مثلا خیانت در امانت، تقاضای تعقیب کیفری متهم را نماید).

در عین حال دادگاه نمی‌تواند به استناد این استقلال رای، عملی را که در دادسرا مورد تحقیقات مقدماتی قرار نگرفته، اعم از اینکه در دادسرا طرح شده یا نشده باشد، به متهم تفهیم و رسیدگی نماید (مثلا موضوع شکایت شاکی، جعل و استفاده از سند مجعول بوده و بازپرس به هر دلیل بر روی اتهام استفاده از سند مجعول تحقیق و اظهارنظر نکرده است، دادگاه نمی‌تواند نسبت به این اتهام نیز رسیدگی و حکم صادر نماید.[1]

طبق ماده 363 قانون آیین دادرسی کیفری، هرگاه در حین رسیدگی دادگاه، جرم دیگری کشف شود که بدون شکایت شاکی قابل تعقیب باشد (غیرقابل گذشت باشد)، دادگاه بدون ایجاد وقفه در جریان رسیدگی، حسب مورد، موضوع را به دادستان یا رئیس حوزه قضائی مربوط اعلام می‌کند.(و برای توضیحات بیشتر در مورد “کشف جرم دیگر” می‌توانید به نکات ماده 99 قانون آیین دادرسی کیفری مراجعه نمایید.)