قواعد عمومی اثر معاملات (مواد 219 تا 225 قانون مدنی)

عقد دارای آثاری برای متعاملین است و نیز ممکن است آثاری نسبت به اشخاص ثالث داشته باشد. پس عقد دارای آثار زیر است:

1. اثر عقد بین متعاملین
2. اثر عقد نسبت به اشخاص ثالث

الف) اثر عقد بین متعاملین

اثر عقد بین متعاملین، شامل دو اصل می‌باشد که شامل موارد زیر است:

• اصل اجباری بودن قرارداد
• اصل لزوم

ب) اثر عقد نسبت به اشخاص ثالث

اثر عقد نسبت به اشخاص ثالث، شامل دو بخش است:

• اصل نسبی بودن قرارداد
• استثنائات اصل نسبی بودن قرارداد

1) اصل نسبی بودن قرارداد

+ معنی اصل نسبی بودن قرارداد یا اثر نسبی قرارداد این است که قرارداد فقط درباره طرفین موثر است و نمی‌تواند نسب به اشخاص ثالث اثری داشته باشد.

2) استثنائات اصل نسبی بودن قرارداد

در موارد زیر قرارداد نسبت به اشخاص ثالث موثر است و برای آنان حق یا دین ایجاد می کند و این موارد را باید استثنائات بر اصل نسبی بودن قرارداد محسوب داشت:

• تعهد به نفع شخص ثالث
• قراردادهای جمعی
• معامله فضولی