دانشنامه حقوقی

اعمال حقوقی و وقایع حقوقی

وقایع حقوقی

وقایع حقوقی، دسته‌ای از وقایع است که آثار حقوقی آن نتیجه اراده شخص نیست و به حکم قانون به وجود می‌آید،  اعم از این که ایجاد واقعه اردای باشد: مانند غصب و اتلاف مال غیر، یا غیرارادی: نظیر فوت و تولد شخص.

اعمال حقوقی

+ اعمال حقوقی، کارهای ارادی است که به منظور ایجاد اثر حقوقی خاص انجام می‌شود و قانون نیز اثر دلخواه را بر آن بار می‌کند. به عبارت دیگر، عمل حقوقی کار ارادی است که اثر حقوقی آن با آنچه فاعل می‌خواسته منطبق است: مانند عقود و ایقاعات.

عمل حقوقی عملی است که با قصد قبلی و از روی اراده و با قصد نتیجه خاص انجام یا ترک می‌شود. بنابراین فعل یا ترک فعل ناشی از قصد را عمل حقوقی می‌گوییم. همانگونه که گفته شده است: «عمل حقوقی هر عملی است قاصدانه که منشاء اثر حقوقی باشد».

+ اصطلاح اعمال حقوقی در مواد 962 و 1213 قانون مدنی آمده است.

اعمال حقوقی، اعلام اراده‌ای است که به منظور ایجاد اثر حقوقی خاص انجام می‌شود و قانون نیز اثر دلخواه را بر آن بار می‌کند. این اعلام اراده را «انشاء» به معنی ایجاد می‌گویند و برای بیان ارادی و عمدی آن «قصد انشاء» نیز گفته می‌شود.

+ انشاء اثر حقوقی، هرگاه با دو اراده متقابل یا توافق صورت پذیرد، «عقد» نامیده می‌شود و آنکه با یک اراده تحقق می‌یابد «ایقاع» است. ولی، وصف مشترک هر دو این است که اراده شخص کارگزار اصلی است و جانشین اراده عمومی (قانون) می‌شود.

اقسام اعمال حقوقی

اعمال حقوقی به دو گروه ممتاز زیر تقسیم می‌شود:

1) عقد یا قرارداد:

طبق ماده 191 قانون مدنی: «عقد محقق می‌شود به قصد انشاء …». پس باید گفت: عقد توافق دو انشاء است.

2) ایقاع:

+ ایقاء، که با یک انشاء واقع می‌شود و اثر دلخواه را ایجاد می‌کند، بدون اینکه نیاز به توافق باشد: چنانکه ابراء به اراده طلبکار واقع می‌شود و طلاق به اراده شوهر.

 

وقایع حقوقی اعمال حقوقی
ایفای ناروا معامله فضولی
اداره مال غیر
غصب
اتلاف
تسبیب
استیفا
استفاده بلاجهت
فوت
تولد

 

 

منابع

1. کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق، انتشارات گنج دانش.

2. کاتوزیان، ناصر، اعمال حقوقی، انتشارات گنج دانش.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا