ماده 156 قانون مجازات اسلامی
قانون مجازات اسلامی » کتاب اول: کلیات » بخش چهارم: شرایط و موانع مسئولیت کیفری » فصل دوم: موانع مسئولیت کیفری
دفاع مشروع
هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب الوقوع با رعایت مراحل دفاع مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب میشود، درصورت اجتماع شرایط زیر مجازات نمیشود:
الف) رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد.
ب) دفاع مستند به قرائن معقول یا خوف عقلایی باشد.
پ) خطر و تجاوز به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد.
ت) توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملاً ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر موثر واقع نشود.
تبصره ۱- دفاع از نفس، ناموس، عرض، مال و آزادی تن دیگری در صورتی جایز است که او از نزدیکان دفاع کننده بوده یا مسوولیت دفاع از وی برعهده دفاع کننده باشد یا ناتوان از دفاع بوده یا تقاضای کمک نماید یا در وضعیتی باشد که امکان استمداد نداشته باشد.
تبصره ۲- هرگاه اصل دفاع محرز باشد ولی رعایت شرایط آن محرز نباشد اثبات عدم رعایت شرایط دفاع برعهده مهاجم است.
تبصره ۳- در موارد دفاع مشروع دیه نیز ساقط است جز در مورد دفاع در مقابل تهاجم دیوانه که دیه از بیت المال پرداخت میشود.
ماده 157 قانون مجازات اسلامی ماده 155 قانون مجازات اسلامی
تفسیر ماده 156 قانون مجازات اسلامی
+ موضوع دفاع مشروع بطور کامل شامل: دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری.
+ تعریف دفاع مشروع: دفاع مشروع یا دفاع قانونی عبارت است از، حقی قانونی که شخص با توسل به آن میتواند در موقعیتی ضروری و با رفتاری به ظاهر مجرمانه، تجاوزی قریبالوقوع یا بالفعل را که نفس، آزادی، عرض و ناموس، مال یا آزادی تن آن شخص یا دیگری را مورد تهدید قرارداده دفع نماید.[1]
تبصره 2 ماده 302 قانون مجازات اسلامی:
در مورد بند(ت) چنانچه نفس دفاع صدق کند ولی از مراتب آن تجاوز شود قصاص منتفی است، لکن مرتکب به شرح مقرر در قانون به دیه و مجازات تعزیری محکوم میشود.
منابع
1. شمس ناتری، محمدابراهیم، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، ج1، م156، انتشارات میزان.