ماده 399 قانون مدنی
قانون مدنی » جلد اول: در اموال » کتاب دوم: در اسباب تملک » قسمت دوم: در عقود و معاملات و الزامات » باب سوم: در عقود معینه مختلفه » فصل اول: در بیع » مبحث پنجم: در خیارات و احکام راجعه به آن » فقره اول: در خیارات » سوم: در خیار شرط
امکان شرط خیار
در عقد بیع ممکن است شرط شود که در مدت معین برای بایع یا مشتری یا هر دو یا شخص خارجی اختیار فسخ معامله باشد.
تفسیر ماده 399 قانون مدنی
+ طبق ماده 399 قانون مدنی هر یک از متعاملین میتواند در عقد بیع حق فسخ را برای خود قرار دهد که در مدت معینه معامله را بر هم زند بدون آنکه طرف دیگر رضایت به این امر بدهد زیرا حق مزبور در ضمن عقد بیع برای او حفظ شده و عقد با قید مزبور منعقد گشته است.
مثلا در عقد بیع میتوان شرط نمود که چنانچه مشتری بخواهد میتواند پس از شش ماه از تاریخ تنظیم سند بیع را فسخ نموده و ثمن را دریافت دارد.[1]
+ در عقد نکاح و وقف و ضمان، خیار شرط راه ندارد.[2]
محدودیت در دسترسی کامل به این نوشته
دسترسی کامل به این نوشته برای اعضای ویژه بهاداد در نظر گرفته شده است.
تمام انواع خیار در جمیع معاملات لازمه ممکن است موجود باشد، مگر خیار مجلس و حیوان و تاخیر ثمن که مخصوص بیع است.
سوالات چهارگزینهای
سوال) کدام یک از عبارات ذیل نادرست است ؟ (وکالت 96)
1) درج شرط خیار، مختص عقود لازم است.
2) در معاملات بلاعوض، خیار غبن راه ندارد.
3) در معاملات با خود، خیار مجلس وجود ندارد.
4) در کلیه عقود لازم، درج شرط خیار بلامانع است.
پاسخ سوال
پاسخ: گزینه 4
سوال) خیار شرط وقتی ایجاد می شود که ……. ؟ (ارشد 85)
1) در قرارداد، شرط فعل درج شده باشد.
2) ضمن عقد به یکی از طرفین یا ثالث اختیار فسخ معامله داده شود.
3) یکی از طرفین از اجرای عملی که بر عهده اوست،امتناع ورزد.
4) شی ء مورد معامله فاقد ویژیگی شرط شده در قرارداد باشد.
پاسخ سوال
پاسخ: گزینه 2
سوال) کدام یک از خیارات زیر با اراده طرفین قرارداد ایجاد می شود ؟ (آزاد 90)
1) خیار تاخیر ثمن
2) خیار تبعض صفقه
3) خیار عیب
4) خیار شرط
پاسخ سوال
پاسخ: گزینه 4
سوال) خیار شرط مختص کدام دسته از عقود است ؟ (وکالت 91)
1) در تمام عقود غیر از عقود جایز امکان درج خیار شرط وجود دارد.
2) خیار شرط جزء قواعد عمومی معاملات است و در تمام عقود راه دارد.
3)خیار شرط مختص عقود لازم است و در تمام این عقود امکان درج خیار شرط وجود دارد.
4) در تمام عقود غیر از عقود جایز و پاره ای از عقود لازم امکان درج خیار شرط وجود دازد.
پاسخ سوال
پاسخ: گزینه 4
سوال) کدام یک از خیارات زیر هم در بیع عین معین و هم در بیع کلی به وجود می آید؟ (آزاد 93)
1) خیار تدلیس
2) خیار تخلف و صف
3) خیار عیب
4) خیار شرط
پاسخ سوال
پاسخ: گزینه 4
منابع
1. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 1، ص 557، تهران، انتشارات اسلامیه، چاپ چهلم، 1401.
2. کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، م399، تهران، انتشارات میزان، چاپ شصتودوم، 1400.