قانون آیین دادرسی کیفری

ماده 15 قانون آیین دادرسی کیفری

قانون آیین دادرسی کیفری » بخش اول: کلیات » فصل دوم: دعوای عمومی و دعوای خصوصی

مطالبه ضرر و زیان و رسیدگی به آن

پس از آنکه متهم تحت تعقیب قرار گرفت، زیان دیده از جرم می‌تواند تصویر یا رونوشت مصدق تمام ادله و مدارک خود را جهت پیوست به پرونده به مرجع تعقیب تسلیم کند و تا قبل‏ از اعلام‏ ختم‏ دادرسی، دادخواست ضرر و زیان خود را تسلیم دادگاه کند. مطالبه ضرر و زیان و رسیدگی به آن، مستلزم رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی است.

ماده 16 قانون آیین دادرسی کیفریماده 14 قانون آیین دادرسی کیفری

تفسیر ماده 15 قانون آیین دادرسی کیفری

نکته 1- طبق ماده 15، مهلت تقدیم دادخواست ضرر و زیان تا قبل‏ از اعلام‏ ختم‏ دادرسی است ولی طبق ماده 86، در کیفرخواست شفاهی، زیان دیده می‌تواند حداکثر ظرف پنج روز پس از طرح پرونده در دادگاه دادخواست خود را تقدیم کند.

نکته 2- شرایط مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم در دادگاه کیفری:

  • متهم تحت تعقیب قرار گرفت باشد.
  • مطالبه ضرر و زیان تا قبل‏ از اعلام‏ ختم‏ دادرسی
  • رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی

نکته 3- اصولا در همه موارد، مطالبه خواسته به تقدیم دادخواست نیاز دارد (ماده ۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی) و خلاف آن امری استثنایی و محدود به چند جرم خاص است.

در چند جرم خاص، برای کمکم به جبران خسارت بزه دیده، قانونگذار دادگاه را مکلف نموده که خود حکم به جبران خسارت وی صادر نماید، بدون اینکه در این مورد نیازی به تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی از طرف او باشد، مانند جرایم کلاهبرداری، سرقت و اختلاس، که رد مال در آن‌ها پیش بینی شده؛ جرایم حرق و تخریب، که تادیه خسارات وارده مقرر گردیده؛ و جرایم تصرف عدوانی، مزاحمت و ممانعت از حق که در آن‌ها حسب مورد رفع تصرف یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق پیش بینی شده است. در جرایم خیانت در امانت و صدور چک بلامحل، تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی مانند سایر جرایم الزامی است.

مواردی که برای مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم نیازی به رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی (درخواست مال باخته و تسلیم دادخواست از جانب او) نیست:

 

ماده 575 قانون آیین دادرسی کیفری:

هرگاه در اثر وقوع جرم، ضرر و زیان مادی به نیروهای مسلح وارد شود، یگان مربوط مکلف است تمام ادله و مدارک خود را به مرجع تعقیب تسلیم کند و نیز تا قبل‏ از اعلام‏ ختم‏ دادرسی، دادخواست ضرر و زیان خود را تسلیم دادگاه کند. مطالبه ضرر و زیان و رسیدگی به آن، مستلزم رعایت تشریفات آیین‌دادرسی مدنی است اما نیازی به پرداخت هزینه دادرسی ندارد.

تبصره ۱- دعوای اعسار از پرداخت محکوم‌به موضوع این ماده، باید به طرفیت یگان محکوم‌له دعوای اصلی اقامه شود.

تبصره ۲- یگان متضرر از جرم، حق طرح دعوی، دفاع و پیگیری دعوی، اعتراض و تجدیدنظرخواهی را مطابق مقررات مربوط دارد و گذشت یگان مذکور مسموع نیست.

سوالات چهارگزینه‌ای

سوال) شاکی تا چه زمانی می‌تواند دادخواست ضرر و زیان خود را به دادگاه کیفری تقدیم نماید؟ (قضاوت 95)

1) پایان جلسه اول دادرسی

2) پیش از تشکیل جلسه اول دادرسی

3) قبل از اعلام ختم دادرسی

4) پیش از صدور حکم

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 3

منابع

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا