ماده 66 قانون آیین دادرسی کیفری
قانون آیین دادرسی کیفری » بخش دوم: کشف جرم و تحقیقات مقدماتی » فصل سوم: وظایف و اختیارات دادستان
امکان اعلام جرم توسط سازمان‌های مردم نهاد
سازمان‌های مردم نهادی که اساسنامه آنها در زمینه حمایت از اطفال و نوجوانان، زنان، اشخاص بیمار و دارای ناتوانی جسمی یا ذهنی، محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی، بهداشت عمومی و حمایت از حقوق شهروندی است، می‌توانند نسبت به جرائم ارتکابی در زمینه‌های فوق اعلام جرم کنند و در تمام مراحل دادرسی شرکت کنند.
تبصره ۱- درصورتی که جرم واقع شده دارای بزه‌دیده خاص باشد، کسب رضایت وی جهت اقدام مطابق این ماده ضروری است. چنانچه بزه‌دیده طفل، مجنون و یا در جرائم مالی سفیه باشد، رضایت ولی، قیم یا سرپرست قانونی او اخذ می‌شود. اگر ولی، قیم یا سرپرست قانونی، خود مرتکب جرم شده باشد، سازمان‌های مذکور با اخذ رضایت قیم اتفاقی یا تایید دادستان، اقدامات لازم را انجام می‌دهند.
تبصره ۲- ضابطان دادگستری و مقامات قضائی مکلفند بزه دیدگان جرائم موضوع این ماده را از کمک سازمان های مردم نهاد مربوطه، آگاه کنند.
تبصره ۳- سازمان های مردم نهاد در صورتی می‌توانند از حق مذکور در ماده ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲/۱۲/۴، استفاده کنند که از مراجع ذی صلاح قانونی ذی ربط مجوز اخذ کنند و اگر سه بار متوالی اعلام جرم یک سازمان مردم نهاد در محاکم صالحه به طور قطعی رد شود، برای یک سال از استفاده از حق مذکور در ماده ۶۶ قانون ذکر شده، محروم می‌شوند.
تبصره ۴- اجرای این ماده با رعایت اصل یکصد و شصت و پنجم (۱۶۵) قانون اساسی است و در جرائم منافی عفت سازمان‌های مردم نهاد موضوع این ماده می‌توانند با رعایت ماده (۱۰۲) این قانون و تبصره‌های آن تنها اعلام جرم نموده و دلایل خود را به مراجع قضائی ارائه دهند و حق شرکت در جلسات را ندارند.
ماده 67 قانون آیین دادرسی کیفریماده 65 قانون آیین دادرسی کیفری
تفسیر ماده 66 قانون آیین دادرسی کیفری
نکته 1- سازمان‌های مردم نهاد در صورتی می‌توانند از حق اعلام جرم و شرکت در تمام مراحل دادرسی استفاده کنند که از مراجع ذی‌صلاح قانونی ذی‌‌ربط مجوز اخذ کنند و اساسنامه آنها در زمینه‌های مذکور باشد.
نکته 2- سازمان‌های مردم نهاد در جرائم منافی عفت فقط می‌توانند اعلام جرم نموده و دلایل خود را به مراجع قضائی ارائه دهند و حق شرکت در جلسات را ندارند.
(منظور از جرائم منافی عفت در قانون آیین دادرسی کیفری، جرائم جنسی حدی، همچنین جرائم رابطه نامشروع تعزیری مانند تقبیل و مضاجعه است.(تبصره ماده 306 قانون آیین دادرسی کیفری))
محدودیت در دسترسی کامل به این نوشته
دسترسی کامل به این نوشته برای اعضای ویژه بهاداد در نظر گرفته شده است.
بند پ ماده 38 قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور:
سازمان های مردم نهاد در صورتی می توانند از حق مذکور در ماده (66) قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392/12/04، استفاده کنند که از مراجع ذی صلاح قانونی ذی ربط مجوز اخذ کنند و اگر سه بار متوالی اعلام جرم یک سازمان مردم نهاد در محاکم صالحه به طور قطعی رد شود، برای یک سال از استفاده از حق مذکور در ماده (66) قانون ذکر شده، محروم می شوند. این بند جایگزین تبصره (3) ماده (66) قانون اخیرالذکر می‌شود.
ماده 14 قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر:
سازمان‌های مردم نهادی که اساسنامه آنها در زمینه امر به معروف و نهی از منکر به ثبت رسیده می‌توانند مطابق ماده (66) قانون آیین دادرسی کیفری و تبصره‌های آن اقدام کنند.
سوالات چهارگزینه‌ای
سوال) سازمان مردم نهادی که اساسنامه ان در زمینه حمایت از محیط زیست است، در فرایند رسیدگی به جرایم زیست محیطی، چه اختیاراتی دارد؟ (ارشد 95)
1) اعلام جرم و شرکت در تمامی جلسات رسیدگی با اجازه مقام قضایی رسیدگی کننده
2) ارائه دلیل و شرکت در تمامی مراحل دادرسی ها و اعتراض به رای صادره
3) اعلام جرم و شرکت در تمامی مراحل دادرسی
4) فقط اعلام جرم و ارائه دلایل
پاسخ سوال
پاسخ: گزینه 3