ماده 1 قانون مجازات اسلامی

دایره شمول قانون

قانون مجازات اسلامی مشتمل بر جرایم و مجازات‌های حدود، قصاص، دیات و تعزیرات، اقدامات تامینی و تربیتی، شرایط و موانع مسئولیت کیفری و قواعد حاکم بر آنها است.

« ماده 2 قانون مجازات اسلامی ماده 784 قانون مجازات اسلامی »

تفسیر ماده 1 قانون مجازات اسلامی

+ جرم: مفهوم حقوقی و قضایی جرم عبارت است از رفتاری مخالف نظم اجتماعی که قانون آن را پیش بینی و مستوجب کیفر دانسته و اعمال یک مجازات یا اقدام تامینی را نسبت به مرتکب آن تجویز کرده است.[1]

+  عمد: عمد عبارت است از هدایت اراده انسان به سوی منظوری که انجام یا عدم انجام آن را قانونگذار منع یا امر کرده است بنابراین در جرایم عمدی، فعل و نتیجه آن، هر دو، مورد اراده و خواست عامل هستند.[1]

+ سوء نیت، سوء قصد، عمد و علم در مواد مختلف قانون جزا به یک معنی که شامل قصد مجرمانه است به کار رفته‌اند.[1]

+ حقوق جزا: عبارت است از مجموعه قواعدی که بر عکس العمل دولت در مقابل اعمال ضد اجتماعی حاکم می باشد تا از طریق تهدید به مجازات و یا اجرای آن و یا به کار گرفتن اقدامات تامینی یا تربیتی از اعمال مزبور پیشگیری و عدالت نسبی و نظم و امنیت را برقرار نماید.[1]

+ انواع حقوق جزا:

1) حقوق جزای داخلی

الف) حقوق جزای عمومی

ب) حقوق جزای اختصاصی: حقوق جزای اختصاصی شعبه ای از حقوق جزا است که به طور تفکیک جداگانه تمامی جرایم را مطرح می‌سازد به طوری که هر یک از جرایم را از نظر عناصر تشکیل دهنده و کیفیت مجازات آن تعریف و بیان کند.

ج) آیین دادرسی کیفری

2) حقوق جزای بین المللی