ماده 308 قانون مدنی

غَصب اِستیلاء بر حق غیر است به نَحوِ عُدوان، اثبات یَد بر مال غیر بدون مجوز هم در حکم غصب است.

تفسیر ماده 308 قانون مدنی

+ غصب در لغت به معنی ظلم و قهر آمده و گاه بر استیلاء بر مال غیر گفته می‌شود.[1]

+ شرایط تحقق غصب عبارت است از:

1) استیلاء: یکی از شرایط تحقق غصب، مسلط شدن بر مال غیر می‌باشد که لازمه آن تصرف در آن است خواه آن مال منقول باشد یا غیر منقول.

2) به نحو عدوان: یعنی به ظلم و آن در موردی است که متصرف بداند مال متعلق به غیر است و اجازه تصرف آن را ندارد بنابراین چنانچه متصرف بر یکی از آن دو جاهل باشد غاصب محسوب نمی‌گردد.

3) بر حق غیر: شرط مزبور مرکب از دو امر می‌باشد که به صورت اضافه ترکیبی ذکر گردیده است، حق و غیر.

الف) حق: علاوه بر آنکه ممکن است مال، مورد تصرف غاصبانه قرار گیرد چیز‌های دیگری نیز ممکن است مورد غصب واقع شود که عرفا مال به آنها گفته نمی‌شود مانند حق تحجیر در اراضی موات، حق انتفاع از مشترکات عمومی. این است که قانون مدنی مورد غصب را منحصر به مال ننموده و به کلمه حق تعبیر کرده است.

ب) غیر: مورد غصب باید متعلق به غیر باشد بنابراین هرگاه کسی بدون مجوز قانونی در ملک خود که متعلق حق غیر است تصرف نماید غاصب آن نمی‌باشد، مثلا هرگاه مالک راهن بر عین مرهونه که در تصرف مرتهن است بدون موافقت او استیلاء یابد، نسبت به ملک خود غاصب شناخته نمی‌شود ولی به اعتبار آنکه تصرف مزبور ملازمه با تصرف در حق مرتهن نیز دارد، غاصب حق غیر می‌باشد.[1]

+ تبرئه متهم از حیث جزایی منافاتی با غاصبیت او نسبت به اموالی که نسبت سرقت و اختلاس به او داده شده ندارد.[2]