ماده 892 قانون مدنی

حجب از بعض فرض (نقصانی)

حَجب از بعض فرض در موارد ذیل است:

‌الف) وقتی که برای میت اولاد یا اولادِ اولاد باشد: در این صورت، اَبَوَین میت از بردن بیش از یک ثلث محروم می‌شوند، مگر در مورد ماده ۹۰۸ و ۹۰۹ که ممکن است هر یک از ابوین به عنوان قرابت یا رد بیش از یک سُدس ببرد؛ و همچنین زوج از بردن بیش از یک ربع و زوجه از بردن بیش از یک‌ ثمن محروم می‌شود.

ب) وقتی‌که برای میت چند برادر یا خواهر باشد، در این صورت، مادر میت از بردن بیش از یک سُدس محروم می‌شود، مشروط بر اینکه:

اولا) لااقل دو برادر یا یک برادر با دو خواهر یا چهار خواهر باشند.

ثانیا) پدر آنها زنده باشد.

ثالثا) از ارث ممنوع نباشد مگر به سبب قتل.

رابعا) اَبَوَینی یا اَبی تنها باشند.

تفسیر ماده 892 قانون مدنی

+ یک ثلث (1/3) / یک ربع (1/4) / یک سُدس (1/6) / یک‌ ثمن (1/8)

+ حجب از بعضی ترکه که آن را در اصطلاح‌های فقهای امامیه حجب نقصانی گویند در مواردی پیش می‌آید که با بودن حاجب، وارثی که ممکن بوده نصیب بیشتری از ارث ببرد کمتر نصیب او می‌شود. ماده ۸۹۲ قانون مدنی، موارد حجب نقصانی را بیان می‌نماید.[1]

نکات ⇐ حجب از بعض فرض (نقصانی)

مثال: اگر وارث متوفی، پدر و مادر و یک دختر باشند، ثلث ترکه به پدر و مادر می رسد.(وکالت 92)