ماده 895 قانون مدنی
قانون مدنی » جلد اول: در اموال » کتاب دوم: در اسباب تملک » قسمت چهارم: در وصایا و ارث » باب دوم: در ارث » فصل پنجم: در فرض و صاحبان فرض
میزان فرض
سهام معینه که فرض نامیده میشود عبارت است از: نصف، ربع، ثمن، دو ثلث، ثلث و سدس ترکه.
تفسیر ماده 895 قانون مدنی
+ فرض عبارت از سهم معینی است که قانون برای بعضی از ورثه مقرر داشته است.
+ این فرض ها، در عین حال که در هر مورد معین و ثابت است، همیشه یکسان نیست و با موقعیت صاحب فرض در میان وارثان تغییر میکند. به همین جهت، باید آن را از دیدگاهی نوعی و از نظر موقعیتها شخصی دانست. احتمال دارد فرض وارثی در موقعیت ویژه خود سهمی و در موقعیت دیگر سهمی زیادتر یا کمتر از آن باشد و همین امر بر پیچیدگی تعیین آن میافزاید:[1]
1) نصف:
فرض سه وارث نصف ترکه است:
۱) شوهر، در صورت نبودن اولاد برای متوفاة، اگرچه از شوهر دیگر باشد؛
۲) دختر، اگر فرزند منحصر باشد؛
۳) خواهر ابوینی یا ابی تنها، در صورتی که منحصر بفرد باشد.
2) ربع (یکچهارم):
فرض دو وارث ربع ترکه است:
۱) شوهر، در صورت فوت زن، با داشتن اولاد.
۲) زوجه یا زوجهها، در صورت فوت شوهر، بدون اولاد.
3) ثمن (یکهشتم):
ثُمن، فریضه زوجه یا زوجهها است، در صورت فوت شوهر با داشتن اولاد.
4) دو ثلث (دوسوم):
فرض دو وارث، دو ثلث ترکه است:
۱) دو دختر و بیشتر، در صورت نبودن اولاد ذکور.
۲) دو خواهر و بیشتر ابوینی یا ابی تنها با نبودن برادر.
5) ثلث (یکسوم):
فرض دو وارث، ثلث ترکه است:
۱) مادر متوفی، در صورتی که میت اولاد و اخوه نداشته باشد.
۲) کلاله امی، در صورتی که بیش از یکی باشد.
6) سدس (یکششم):
منابع
1. کاتوزیان، ناصر، ارث، ش122، تهران، انتشارات میزان، چاپ هفتم، 1400.