جز در موارد ذیل اتباع خارجه نیز از حقوق مدنی متمتع خواهند بود:
۱) در مورد حقوقی که قانون آن را صراحتاً منحصر به اتباع ایران نموده و یا آن را صراحتا از اتباع خارجه سلب کرده است.
۲) در مورد حقوق مربوط به احوال شخصی که قانون دولت متبوع تبعه خارجه آن را قبول نکرده.
۳) در مورد حقوق مخصوصه که صرفا از نقطه نظر جامعه ایرانی ایجاد شده باشد.
تفسیر ماده 961 قانون مدنی
+ حقوقی که خارجیان پس از تحصیل تابعیت ایران نیز از آن محرومند و در ماده 982 قانون مدنی تفصیل آن ها آمده است، به طریق اولی از خارجیان نیز سلب شده است.[1]
اشخاصی که تحصیل تابعیت ایرانی نموده یا بنمایند از کلیه حقوقی که برای ایرانیان مقرر است بهره‌مند می‌شوند لیکن نمی‌توانند به مقامات زیر نائل گردند:
۱) ریاست جمهوری و معاونین او.
۲) عضویت در شورای نگهبان و ریاست قوه قضائیه.
۳) وزارت و کفالت وزارت و استانداری و فرمانداری.
۴) عضویت در مجلس شورای اسلامی.
۵) عضویت شوراهای استان و شهرستان و شهر.
۶) استخدام در وزارت امور خارجه و نیز احراز هرگونه پست و یا ماموریت سیاسی.
۷) قضاوت.
۸) عالیترین رده فرماندهی در ارتش و سپاه و نیروی انتظامی.
۹) تصدی پست‌های مهم اطلاعاتی و امنیتی.
تبصره 2 ماده 987 قانون مدنی:
زن‌های ایرانی که بر اثر ازدواج تابعیت خارجی را تحصیل می کنند حق داشتن اموال غیرمنقول را در صورتی که موجب سلطه اقتصادی خارجی گردد ندارند. تشخیص این امر با کمیسیونی متشکل از نمایندگان وزارتخانه های امور خارجه و کشور و اطلاعات است.
منابع
1. کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، ص611، انتشارات میزان.