خلاف شرع بین
منظور از خلاف شرع بین این است که احکام شرع در خصوص موضوع به قدری روشن باشند که حکم دادگاه آشکارا بر خلاف آنها دیده شود. به تعبیر ماده ۴۸۲ قانون آیین دادرسی کیفری، نسبت به حکمی که پس از اعاده دادرسی صادر میشود، دیگر اعاده دادرسی از همان جهت پذیرفته نمیشود. مگر این که اعاده دادرسی از مصادیق ماده ۴۷۷ بوده و مغایرت رای صادره با مسلمات فقهی به جهات دیگری غیر از جهت قبلی باشد و یا رای جدید مجدداً همانند رای قبلی مغایر با مسلمات فقهی صادر شده باشد.
اعاده دادرسی به این معنی است که حکمی قطعی در مورد موضوعی صادر شود و پس از صدور حکم قطعی مجددا به پرونده رسیدگی شود.
در قانون از واژه «خَلافِ شَرعِ بَیِن» استفاده شده در صورتی که بعضی از حقوقدانها عبارت «خلاف بین شرع» را صحیح میدانند، زیرا کلمه «بین» صفت «خلاف» و واژه «شرع» مضافالیه آن است. و در صورت اجتماع صفت و مضافالیه برای یک اسم، صفت مقدم میشود، نه مضافالیه.
اعاده دادرسی با خلاف شرع بین
طبق ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری، در صورتی که رئیس قوه قضائیه رای قطعی صادره از هر یک از مراجع قضائی را خلاف شرع بین تشخیص دهد، با تجویز اعاده دادرسی، پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال تا در شعبی خاص که توسط رئیس قوه قضائیه برای این امر تخصیص می یابد رسیدگی و رای قطعی صادر نماید.
شعب خاص مذکور مبنیاً بر خلاف شرع بین اعلام شده، رای قطعی قبلی را نقض و رسیدگی مجدد اعم از شکلی و ماهوی به عمل می آورند و رای مقتضی صادر می نمایند.
طبق ماده 293 قانون آیین دادرسی کیفری، هرگاه در موارد حقوق عامه و دعاوی راجع به دولت، امور خیریه و اوقاف عامه و امور محجورین و غائب مفقود الاثر بی سرپرست حکم قطعی صادر شود و دادستان کل کشور حکم مذکور را خلاف شرع بین و یا قانون تشخیص دهد به طور مستدل مراتب را جهت اعمال ماده (477) به رئیس قوه قضائیه اعلام میکند.