قانون مدنی

ماده 23 قانون مدنی

قانون مدنی » جلد اول: در اموال » کتاب اول: در بیان اموال و مالکیت به طور کلی » باب اول‌: در بیان انواع اموال » فصل سوم: در اموالی که مالک خاص ندارد

استفاده از اموالی که مالک خاص ندارد مطابق قوانین مربوطه به آنها خواهد بود.

تفسیر ماده 23 قانون مدنی

نکته 1- منظور از اموالی که مالک خاص ندارند، اموالی است که مالک خاصی برای آن ها نمی توان شناخت، اعم از اینکه اصلا مالک نداشته باشند؛ مانند مباحات، یا مالکیت آن ها متعلق به عموم (جامعه) باشد؛ مانند مشترکات عمومی یا مالک خاصی داشته باشند ولی مالک مجهول باشد.[2]

+ اموالی که مالک خاص ندارند به سه دسته تقسیم می شوند:

1) مشترکات یا اموال عمومی

← مشترکات یا اموال عمومی اموالی هستند که متعلق به عموم می باشند و مالک خاصی برای آن ها نیست. (مثال، موارد مذکور در مواد 24 و 25 قانون مدنی)[1]

2) مباحات

← اموالی که ملک اشخاص نمی‌باشد و افراد مردم می‌توانند آنها را مطابق مقررات مندرجه در این قانون و قوانین مخصوصه مربوطه به هر‌ یک از اقسام مختلفه آنها تَمَلُک کرده و یا از آنها استفاده کنند مُباحات نامیده می‌شود مثل اراضی مَوات یعنی زمین هائی که معطل افتاده و آبادی و کشت و‌ زَرع در آنها نباشد.(ماده 27 قانون مدنی)

3) اموال مجهول‌المالک

← اموالی هستند که در ملکیت اشخاص اند ولی مالک آن ها معلوم نیست و اعراض وی نیز مسلم نمی‌باشد.(ماده 28 قانون مدنی)


نکته 2- اموال و مشترکات عمومی دارای دو خصوصیت زیر می باشند:

اولا، تملک خصوصی آنها ممنوع است یعنی افراد نمی توانند آن ها را تملک نمایند.

ثانیا، استفاده انحصاری از آن ها نیز ممنوع است.[2]


 

سوالات چهارگزینه‌ای

سوال) منظور قانون مدنی از «اموالی که مالک خاص ندارند» چیست؟ (سراسری 88)

1) مباحات – اشیای گمشده

2) مباحات – اموال مجهول المالک

3) مباحات – اموال عمومی – اموال مجهول المالک

4) اموال مجهول المالک – لقطه

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 3

توضیح:

مباحات: اموالی که ملک اشخاص نمی‌باشد و افراد مردم می‌توانند آنها را مطابق مقررات مُندرجه در این قانون و قوانین مخصوصه مربوطه به هر‌ یک از اقسام مختلفه آنها تَمَلُک کرده و یا از آنها استفاده کنند مُباحات نامیده می‌شود مثل اراضی مَوات یعنی زمین هائی که معطل افتاده و آبادی و کشت و‌ زَرع در آنها نباشد.(ماده 27 قانون مدنی)

– اموال مجهول‌ المالک: اموالی هستند که در ملکیت اشخاص اند ولی مالک آن ها معلوم نیست و اعراض وی نیز مسلم نمی‌باشد.(ماده 28 قانون مدنی)

– موال عمومی: اموالی هستند که متعلق به عموم اند و هیچکس حق استفاده انحصاری از آن ها را ندارد؛ اعم از اینکه به طور مستقیم مورد استفاده عموم باشند، مانند راهها و باغ های عمومی یا … به طور غیر مستقیم، مانند تاسیسات عمومی آب و برق.(ماده 25 قانون مدنی)

+ در حقوق امامیه مال پیدا شده را لُقَطِه گویند و آن بر دو قسم است:

۱) لقطه حیوان یا ضاله که احکم آن را قانون تحت عنوان «حیوانات ضاله» بیان می کند.

۲) لقطه غیر حیوان یا لقطه به معنی خاص یا لقطه (به طور مطلق) که احکام آن را قانون مدنی تحت عنوان «اشیاء پیدا شده» می گوید.[3](ماده ۱۶۵ قانون مدنی)

منابع

1. صفایی، سید حسین، اشخاص و اموال، ص 211، تهران، انتشارات میزان.

2. صفایی، سید حسین، اشخاص و اموال، ص 212، تهران، انتشارات میزان.

3. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج ۱، ص ۱۸۲، تهران، انتشارات اسلامیه.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا