ماده 783 قانون مدنی

اگر راهن مقداری از دین را ادا کند، حق ندارد مقداری از رهن را مطالبه نمایند و مرتهن می‌تواند تمام آن را تا تادیه کامل دین نگاه دارد‌، مگر اینکه بین راهن و مرتهن ترتیب دیگری مقرر شده باشد.

تفسیر ماده 783 قانون مدنی

+ رهن تجزیه ناپذیر است: این قاعده دو چهره گوناگون دارد که باید جداگانه بررسی شود:

الف) در موردی که مالی وثیقه طلبی قرار می‌گیرد، تا تمام طلب پرداخته نشود وثیقه نیز آزاد نخواهد شد و مدیونی که بخشی از دین را پرداخته است نمی‌تواند ادعا کند که به همان نسبت نیز وثیقه آزاد می‌شود. این است که می‌گویند، تمام مال در برابر هز جزئی از دین وثیقه است.

ب) طلب مرتهن نیز در رابطه با وثیقه تجزیه ناپذیر است: یعنی، هربخش از مال مرهون وثیقه تمام طلب است. بنابراین، هرگاه چند مال وثیقه یک طلب باشد، ظاهر از مفاد تراضی این است که مرتهن می‌تواند، در صورتی که قیمت مال کافی باشد، تمام طلب خود را از هر کدام که بخواهد وصول کند و تلف بعضی از آن اموال بخشی از دین را بدون وثیقه نمی‌گذارد.[1]