ماده 94 قانون مدنی
قانون مدنی » جلد اول: در اموال » کتاب اول: در بیان اموال و مالکیت به طور کلی » باب دوم: در حقوق مختلفه که برای اشخاص نسبت به اموال است » فصل سوم: در حق ارتفاق نسبت به ملک غیر و در احکام و آثار املاک نسبت به املاک مجاور » مبحث اول: در حق ارتفاق نسبت به ملک غیر
صاحبان املاک میتوانند در ملک خود هر حقی را که بخواهند نسبت به دیگری قرار دهند در این صورت کیفیت اِستِحقاق تابع قرارداد و عقدی است که مطابق آن حق داده شده است.
تفسیر ماده 94 قانون مدنی
+ سبب ایجاد حق ارتفاق معمولا قرارداد است. مالک می تواند، به موجب قرارداد، حق ارتفاقی مانند حق عبور، حق مجری و غیر آن در ملک خود برای دیگری ایجاد کند و بدین ترتیب حقوق و اختیارات خویش را محدود سازد.[1]
+ «… کیفیت اِستِحقاق تابع قرارداد و عقدی است که مطابق آن حق داده شده است.»: صاحب حق ارتفاق نمی تواند بیش از آنچه در عقد ذکر شده و یا عرف محل اقتضاء می نماید از حق ارتفاق استفاده نماید. مثلا هرگاه برای خانه ای حقالعبور در باغ دیگری برقرار شده است صاحب حق می تواند خود و کسانی که با او در خانه سکونت دارند و همچنین کسانی که عادةً نزد آنها می آیند در مواقع عادی عبور و مرور کنند و نمی توانند گوسفند و گاو و گاری و امثال آنها بگذرانند مگر آنکه عرف محل این امر را اقتضا نماید چنانکه خانه در ده و زندگانی رعیتی داشته باشند.[2]
هر مالکی نسبت به مایَملَک خود حق همه گونه تصرف و اِنتِفاع دارد مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد.
تصرفات صاحب حق در ملک غیر که متعلق حق اوست باید به اندازهای باشد که قرار داده اند و یا به مقدار متعارف و آنچه ضرورت اِنتِفاع اِقتِضا می کند.
منابع
1. صفایی، سید حسین، اشخاص و اموال، ص 365، تهران، انتشارات میزان.
2. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 1، ص 129، تهران، انتشارات اسلامیه.