ماده 1041 قانون مدنی
قانون مدنی » جلد دوم: در اشخاص » کتاب هفتم: در نکاح و طلاق » باب اول: در نکاح » فصل دوم: قابلیت صحی برای ازدواج
عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی، به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح. [اصلاحی ۱۳۸۱/۴/۱ مجمع تشخیص مصلحت نظام]
تفسیر ماده 1041 قانون مدنی
+ ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، از جهات مختلف قابل توجه است:
۱) عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از ۱۵ سال تمام شمسی منوط به اذن ولی است. بنابراین دختر تا سن ۱۳ سالگی و پسر تا سن ۱۵ سالگی بدون اذن ولی نمیتواند ازدواج کند.
۲) این ازدواج منوط به رعایت مصلحت پسر یا دختر است و تشخیص مصلحت با دادگاه صلاحیتدار است. بنابراین صرف ادعای ولی به رعایت مصلحت کافی نیست و این امر نیاز به تصمیم قضایی دارد و ثبت ازدواج موکول به ارایه رای دادگاه در این خصوص است.
۳) برابر تبصره ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی سن بلوغ در پسر ۱۵ سال تمام قمری و در دختر ۹ سال تمام قمری است. ماده ۱۰۴۱ اصلاحی، بدون آنکه سن بلوغ را که قابل ایراد میباشد تغییر دهد، سن ازدواج یا قابلیت صحی برای نکاح را تغییر داده و ازدواج دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام شمسی را موکول به اذن ولی و اجازه دادگاه کرده است که خود تحولی در حقوق خانواده به شمار میآید و میتواند مانع ازدواجهای نامناسب در سنین پایین باشد.[1]
مصوبات گذشته ماده 1041 قانون مدنی
+ نکاح اناث قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام و نکاح ذکور قبل از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام ممنوع است. معذلک در مواردی که مصالحی اقتضا کند با پیشنهاد مدعیالعموم و تصویب محکمه ممکن است استثناء معافیت از شرط سن اعطا شود، ولی در هر حال این معافیت نمیتواند به اناثی داده شود که کمتر از ۱۳ سال تمام و به ذکوری شامل گردد که کمتر از ۱۵ سال تمام دارند (مصوب 1313/12/21).
+ نکاح قبل از بلوغ ممنوع است.
تبصره: عقد نکاح قبل از بلوغ با اجازه ولی صحیح است، به شرط رعایت مصلحت مولیعلیه (اصلاحی آزمایشی 1361/10/08).
+ نکاح قبل از بلوغ ممنوع است.
تبصره: عقد نکاح قبل از بلوغ با اجازه ولی و به شرط رعایت مصلحت مولیعلیه صحیح میباشد (اصلاحی 1370/08/14).
منابع
1. صفایی، سید حسین، مختصر حقوق خانواده، ش69، تهران، انتشارات میزان.