ماده 246 قانون مدنی

در صورتی که معامله به واسطه اقاله یا فسخ بهم بخورد شرطی که در ضمن آن شده است باطل می‌شود و اگر کسی که ملزم به انجام‌ آن شرط بوده است عمل به شرط کرده باشد می‌تواند عوض او را از مشروط ‌له بگیرد.

تفسیر ماده 246 قانون مدنی

+ ممکن است معامله به واسطه اقاله یا فسخ منحل شود و چون وجود و بقای شرط وابسته به بقای عقد است، با انحلال معامله مشروط، شرط ضمن آن نیز تبعا از بین برود.[3]

+ مبنای قاعده فوق این است که شرط ضمن عقد اصولا تابع عقد است و استقلال ندارد (مگر اینکه طرفین بر خلاف آن توافق کرده باشند؛ پس طبیعی است که با انحلال عقد اصلی، شرط نیز از بین برود، و اگر قبل از انحلال عقد، شرط به سود مشروط له انجام شده باشد، عمل‌کننده به شرط می‌تواند عوض آن را مطالبه کند. مثلا اگر ضمن عقدی شرط شده باشد که خیاطی یک دست لباس برای دیگری بدوزد و بعد از انجام این کار عقد بهم بخورد، خیاط می‌تواند اجرت المثل عمل خود را از طرف دیگر بخواهد.[1]

+ اگر ثابت شود که معامله اصلی باطل بوده است، شرط ضمن آن نیز بی اثر می‌شود، هرچند که به خودی خود تمام شرایط صحت معامله را نیز دارا باشد.[2]