ماده 317 قانون مدنی
قانون مدنی » جلد اول: در اموال » کتاب دوم: در اسباب تملک » قسمت دوم: در عقود و معاملات و الزامات » باب دوم: در الزاماتی که بدون قرارداد حاصل میشود » فصل دوم: در ضمان قهری » مبحث اول: در غصب
مالک میتواند عین، و در صورت تلف شدن عین، مِثل یا قیمت تمام یا قسمتی از مال مغصوب را از غاصب اولی یا از هر یک از غاصبین بعدی که بخواهد مطالبه کند.
تفسیر ماده 317 قانون مدنی
+ هر چند نفر که یکی بعد از دیگری مال مغصوب را تصرف نماید غاصب، یا در حکم غاصب است و تمامی آنان در مقابل مالک ضامن میباشند و مالک میتواند عین مال خود را از هر یک از آنان مطالبه نماید زیرا طبق قاعده (عَلَى الیدِ ما اخَذَتْ حَتّى تُؤَدّى (تُؤَدّیهِ)) هر کس مال غیر را تصرف کند مسئول رد آن میباشد و هر یک از غاصبین به نوبه خود مال مغصوبه را در تصرف داشته است.[1]
+ میتوان گفت که مالک از نظر حق مالکیتی که نسبت به عین مال دارد و به او حق تعقیب میدهد، میتواند مال خود را در دست هر یک از غاصبین که باشد مطالبه و اخذ نماید و نمیتواند به غاصبی که مال در ید او نیست مراجعه و مال را از او بخواهد زیرا مطالبه از کسی که مال نزد او نیست غیرعقلائی میباشد و اجازه مطالبه عین فقط از متصرف است و در صورت تلف آن مطالبه بدل از هر یک از غاصبین به عمل میآید.[1]
+ هرگاه مال مغصوب در زمان تصرف یکی از غاصبان نقص و عیبی پیدا کند سپس به دست دیگران رسد و تلف شود، غاصبان بعد از او تنها ضامن مثل یا قیمت مال ناقصی هستند که غصب کردهاند و تفاوت قیمت بر عهده کسانی است که مال سالم را در دست داشتهاند.[2]
منابع
1. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 1، ص 436، تهران، انتشارات اسلامیه.
2. کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، م317، تهران، انتشارات میزان.