ماده 697 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

افترا؛ نسبت دادن امری به کسی یا انتشار آنها

هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جرائد یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را‌ صریحاً نسبت دهد یا آن‌ها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می‌شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید جز در مواردی که‌ موجب حد است به جزای نقدی درجه شش محکوم خواهد شد.

تبصره – در مواردی که نشر آن امر اشاعه فحشا محسوب گردد هر چند بتواند صحت اسناد را ثابت نماید مرتکب به مجازات مذکور محکوم خواهد شد.

ماده 698 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) ماده 696 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

تفسیر ماده 697 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)

+ افترا به معنی نسبت دادن امری یا منتشر کردن آن که در قانون آن امر جرم باشد.

+ مُفتَری: شخص افترا زننده را گویند.

+ شرایط تحقق جرم افترا:

الف) نسبت دادن جرم به دیگری: فعل یا ترک فعل مورد انتساب باید طبق قوانین جرم باشد.

نسبت دادن اعمالی که جرم نبوده بلکه خلاف شرع یاشان یا حتی مستوجب تعقیب انتظامی یا اداری باشد موجب محکوم شدن مرتکب به استناد ماده ۶۹۷ نمی‌شود، مثل این که کسی دیگری را به دروغ گویی، روزه خواری، بی‌تقوایی، بی‌سوادی، بداخلاقی، بی‌عدالتی و نظایر آن‌ها متهم کند.

ب) صراحت انتساب: به کار بردن واژه‌های عامی، مثل «جانی»، «بزهکار»، «مجرم»، «خائن»، «بدکار»، «مال مردم خور» و نظایر آن‌ها، برای تحقق جرم افترا کافی نیست بلکه ممکن است موجب تحقق جرم توهین شود. اما همین که صراحتا اظهار دارد که وی، مثلا، دزدی کرده یا آدم کشته یا ترک انفاق کرده حتی بدون ذکر عنوان مجرمانه خاص، کفایت می‌کند.

ج) ناتوانی مفتری از اثبات جرمی که نسبت داده است: هرگاه مرتکب بتواند درستی نظر خود را در مورد ارتکاب جرم از سوی شخص مورد اتهام به اثبات رساند، وی به عنوان مفتری قابل مجازات نخواهد بود.

د) قابلیت ارتکاب: در افترا جرمی که به شخص نسبت داده شده باید قابلیت تحقق داشته باشد مثلا به غیر کارمند دولت، اختلاس یا ارتشا داده شود. در چنین مواردی نمی‌توان نسبت دهنده را صرف نظر از علم یا جهل او به کارمند بودن طرف به جرم افترا محکوم نمود، ولی متهم نمودن او به توهین یا نشر اکاذیب قابل بررسی است.[1]