ماده 72 قانون مدنی

وقف بر نفس به این معنی که واقف خود را موقوفٌ‌عَلَیه یا جزء موقوفٌ‌عَلَیهم نماید یا پرداخت دُیون یا سایر مخارج خود را از منافع ‌موقوفه قرار دهد باطل است اعم از اینکه راجع به حال حَیات باشد یا بعد از فوت.

تفسیر ماده 72 قانون مدنی

+ در وقف خاص واقف نمی‌تواند موقوف‌علیه یا یکی از موقوف علیهم باشد. [1]

+ وقف بر نفس باطل می باشد. زیرا وقف اخراج مال از ملکیت است و نتیجه وقف بر نفس، اخراج مال از ملکیت واقف و ادخال آن در ملکیت او به طریق دیگر است. به تعبیر دیگر وقف بر نفس تملیک بر نفس می باشد و معقول نیست کسی مال خود را به خود تملیک نماید.[2]

+ «وقف بر نفس به این معنی که واقف خود را موقوف علیه قرار دهد.» چنانکه بگوید وقف نمودم این خانه را که خودم در آن سکونت نمایم.[2]

+ «یا جزء موقوف علیهم نماید.» چنانکه واقف بگوید وقف نمودم بر استادان دانشگاه و خود داخل در عنوان مزبور باشد و یا بعدا داخل شود بلکه باید خود را خارج بنماید زیرا ظاهر در چنین وقفی توزیع بر تمامی افراد است.[2]

+ «یا پرداخت دُیون یا سایر مخارج خود را از منافع ‌موقوفه قرار دهد باطل است اعم از اینکه راجع به حال حَیات باشد.» چنانکه واقف بگوید: عایدات آن خرج لباس و تحصیل من بشود، «یا بعد از فوت.» چنانکه ملکی را وقف نماید که پس از فوت نماز و روزه برای او بگیرند یا خرج دفن و کفن او کنند.[3]