ماده 922 قانون مدنی

تقسیم ارث اخوه ابوینی و امی

هرگاه اخوه ابوینی و اخوه امی با هم باشند، تقسیم به طریق ذیل می‌شود:

‌اگر برادر یا خواهر امی یکی باشد، سدس ترکه را می‌برد و بقیه مال اخوه ابوینی یا ابی است که به طریق مذکور در فوق تقسیم می‌نمایند.
‌اگر کلاله امی متعدد باشند، ثلث ترکه به آنها تعلق گرفته و بین خود بِالسَویه تقسیم می‌کنند و بقیه مال اخوه ابوینی یا ابی است که مطابق مقررات مذکور در فوق تقسیم می‌نمایند.

تفسیر ماده 922 قانون مدنی

+ حکم ماده روشن است و بدین ترتیب می‌توان خلاصه و منظم کرد:

فرض کلاله امی، در صورتی که یک تن باشد، ۱/۶ ترکه و در صورت تعدد ۱/۳ از ترکه است.

این فرض از ترکه برداشته می‌شود و میان همه به برابری تقسیم می‌گردد. مانده ترکه ۵/۶ نیز به تیره ابی یا ابوینی می‌رسد که، در صورت تعدد و اختلاف جنس، به نسبت ذکور دو برابر اناث تقسیم می‌شود. منتها، در ماده ۹۲۲ قانون مدنی، فرضی را که تیره ابی یا ابوینی منحصر به یک یا چند خواهر است پیش بینی نکرده و درباره آن حکمی ندارد.

پس، برمبنای ماده ۸۹۷ قانون مدنی باید افزود که، فرض یک خواهر ۱/۲ از ترکه و فرض چند خواهر ۲/۳ از آن است.

در نتیجه، اگر تیره امی چند تن و خواهران ابوینی متعدد باشند، فرض تیره امی ۱/۳ و فرض خواهران ابوینی ۲/۳ است و از ترکه ۳/۳ نه چیزی می‌ماند و نه کمبودی رخ می‌دهد. ولی، اگر خواهر یا برادر امی یکی باشد، میزان ترکه از جمع فرض‌ها بیشتر می‌شود که بخش اضافی باید به نسبت فرض‌ها به هر تیره رد گردد (ماده ۹۲۷ قانون مدنی).

در فرضی هم که، به دلیل افزوده شدن فرض زن یا شوهر، فرض‌ها از واحد (ترکه) سر می‌زند، کلاله امی و زن یا شوهر فرض خود را به کمال می‌برند و آنچه می‌ماند به خویشان پدری می‌رسد و نقص بر کلاله ابوینی یا ابی وارد می‌شود.[1]