قانون مدنی

ماده 390 قانون مدنی

قانون مدنی » جلد اول: در اموال » کتاب دوم: در اسباب تملک » قسمت دوم: در عقود و معاملات و الزامات‌ » باب سوم: در عقود معینه مختلفه » فصل اول: در بیع » مبحث چهارم: در آثار بیع » فقره سوم: در ضمان درک

اگر بعد از قبض ثمن، مبیع کلاً یا جزئاً، مُستَحَق‌لِلغِیر درآید، بایع ضامن است، اگر چه تصریح به ضَمان نشده باشد.

تفسیر ماده 390 قانون مدنی

+ مُستَحَق‌لِلغِیر: متعلق به دیگری


+ معنی درک مبیع:  واژه «دَرَک» در لغت به معنی قعر شییء و لُحوق (ضمیمه شدن و تابع گردیدن) آمده است.

ولی در اصطلاح حقوقی، مقصود از دَرَک مَبیع این است که مورد معامله متعلق به شخص دیگری غیر از فروشنده در آید.[2]


+ تعریف ضمان درک: ضمان درک عبارتست از مسئولیت بایع یا مشتری، نسبت به استرداد ثمن یا مبیع، در صورت مستحق‌للغیر درآمدن مبیع یا ثمن. هر چند تصریح به ضمان نشده باشد.

← طبق بند دوم ماده 362 قانون مدنی: عقد بیع، بایع را ضامن درک مبیع و مشتری را ضامن درک ثمن قرار می‌دهد.

پس ضمان بایع در صورت درک مبیع، ناظر به رد ثمن معامله است و بالعکس ضمان مشتری در صورت درک ثمن، ناظر به رد مبیع معامله است.

محدودیت در دسترسی کامل به این نوشته

دسترسی کامل به این نوشته برای اعضای ویژه بهاداد در نظر گرفته شده است.

ثبت نام | اطلاعات بیشتر

 

سوالات چهارگزینه‌ای

سوال) گزینه صحیح را انتخاب کنید؟ (قضاوت 89)

1) فروشنده در صورتی ضامن درک است که در قرارداد تصریح شده باشد.

2) ضمان درک نیاز به تصریح در قرارداد ندارد.

3) فروشنده وقتی ضامن درک است که مشتری جاهل به تعلق مال به غیر باشد.

4) فروشنده وقتی ضمان درک است که خود، عالم به تعلق مال به غیر باشد.

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 2

سوال) ضمان بایع در صورت “درک مبیع” ناظر  به چیست؟ (ارشد 72)

1) رد مبیع

2) رد قیمت واقعی مبیع در زمان معامله

3) رد قیمت واقعی مبیع در زمان تسلیم

4) رد ثمن معامله

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 4

سوال) مسوولیت بایع نسبت به پرداخت ثمن معامله به مشتری در صورت مستحق للغیر درآمدن مبیع اصطلاحا چه نامیده می شود؟ (سردفتری 74)

1) ضمان درک

2) ضمان عیوب مخفی مبیع

3) ضمان مقبوض به عقد فاسد

4) مسوولیت ناشی از عدم اجرای قرارداد

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 1

سوال) ضمان درک؟ (آراد 74)

1) به معنی مسوولیت بایع است به بازگرداندن ثمن دریافتی در صورت بطلان معامله ناشی از مستحق للغیر درآمدن مبیع.

2) به معنی مسوولیت بایع است به تادیه بدل ثمن دریافتی در صورت بطلان معامله.

3) به معنی پرداخت خسارت به مشتری در صورت بطلان معامله است.

4) به معنی مسوولیت بایع است به بازگرداندن ثمن دریافتی به انضمام خسارت در صورت فسخ بیع.

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 1

سوال) منظور از ضمان درک این است که……؟ (سردفتری 80)

1) کسی که سبب ورود ضرر به دیگری شود باید خسارت او را جبران کند.

2)  هرگاه بعد از قبض ثمن، مبیع مستحق للغیر درآید، بایع ضامن است هرچند تصریح به ضمان نشده باشد.

3) هرگاه مبیع عیبی داشته باشد، بایع باید آن عیب را برطرف کند یا خسارت بدهد.

4) هرکس مالی را از بین ببرد، باید آن را جبران و تدارک نماید.

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 2

سوال) کدام یک از عبارات زیر معرف ضمان درک است؟ (وکالت 85)

1) ضمان درک عبارتست از مسوولیت بایع یا مشتری نسبت به استرداد ثمن یا مبیع در صورت مستحق للغیر درآمدن مبیع یا ثمن.

2) ضمان درک عبارتست از ضمانت بایع از مشتری نسبت به ثمن متعلق به غیر.

3) ضمان درک عبارتست از تعهد مشتری در مقابل بایع نسبت به مبیع متعلق به غیر.

4) ضمان درک عبارتست از مسوولیت هر یک از طرفین عقد بیع نسبت به ثالث در صورت مستحق للغیر درآمدن موضوع عقد.

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 1

سوال) در کدام یک از مواردی که مبیع کلا یا جزئا مستحق للغیر درآید، بایع ضامن است؟ (ارشد 83)

1) هرگاه بعد از قبض ثمن باشد؛ اگرچه تصریح به ضمان نشده باشد.

2) اگر بعد از قبض ثمن باشد به شرط ان که تصریح به ضمان بایع شده باشد.

3) در موردی که قبل از قبض ثمن، مبیع کلا یا جزئا مستحق للغیر درآید، بایع ضامن است؛ اگر چه تصریح به ضمان نشده باشد.

4) در همه موارد

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 1

سوال) اگر مبیع بعد از قبض ثمن از طرف بایع ، کلا یا جزئا مستحق للغیر درآید؟ (وکالت 96)

1) بایع ضامن نیست مگر این که تصریح به ضمان شده باشد.

2) بایع در صورت جهل مشتری به وجود فساد، ضامن است.

3) بایع ضامن نیست، مگر این که عالم به فساد معامله باشد.

4) بایع ضامن است اگر چه تصریح به ضمان نشده باشد.

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 4

سوال) برای تحقق ضمان درک مبیع، کدام مورد شرط است؟ (ارشد 97)

1) تسلیم مال فضول به اصیل

2) تسلیم مال مالک (غیر) به فضول

3) تسلیم ثمن به فضول

4) تسلیم مبیع توسط فضول

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 3

سوال) ضمان درک در مبیع از جمله ضمان …… است؟ (سردفتری 82)

1) معاملی

2) عقدی

3) قهری

4) قراردادی

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 1

سوال) ضمان درک در مورد فروشنده؟ (آزاد 87)

1) ضمان قهری ست.

2) ضمان معاملی است.

3) ضمان عقدی است.

4) از احکام ید ضمانی است نسبت به مبیع.

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 2

سوال) در فرض کشف و تحقق ضمان درک؟ (آزاد 89)

1) بیع لزوما باطل است.

2) مشتری اعم از این که عالم باشد یا جاهل، در مقابل مالک در حکم غاصب است.

3) ضمان بایع، معاملی است نه واقعی.

4) موارد 1 و 3

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 4

سوال) در معامله ای شرط شده است که بایع، ضامن درک مبیع نباشد. به نظر شما حکم این معامله و چنین شرطی چیست؟ (سردفتری 79)

1) به دلیل آن که شرط مذکور خلاف متقضای ذات بیع است، شرط باطل است و عقد را نیز باطل می‌کند.

2) چون مال موضوع معامله، ملک بایع نبوده، عقد باطل است و به طور طبیعی شرط ضمن عقد فاسد نیز خود به خود باطل است.

3) شرط صحیح است؛ زیرا نه خلاف قانون است و نه با مقتضای عقد بیع منافات دارد.

4) شزط باطل است؛ چون خلاف قانون است ولی عقد صحیح است.

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 3

سوال) ضمان درک در کدام یک از موارد ذیل جاری است؟ (وکالت 87)

1) مبیع، کلی مافی الذمه باشد.

2) مبیع، کلی در معین باشد.

3) مبیع، عین معین باشد.

4) هر سه مورد

پاسخ سوال

پاسخ: گزینه 3

منابع

1. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 1، ص 539، تهران، انتشارات اسلامیه.

2. کاتوزیان، ناصر، درس‌هایی از عقود معین، ج1، ش 120، تهران، انتشارات گنج دانش.

3. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 1، ص 538، تهران، انتشارات اسلامیه.

4. کاتوزیان، ناصر، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، م390، تهران، انتشارات میزان.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا