ماده 594 قانون مدنی
قانون مدنی » جلد اول: در اموال » کتاب دوم: در اسباب تملک » قسمت دوم: در عقود و معاملات و الزامات » باب سوم: در عقود معینه مختلفه » فصل هشتم: در شرکت » مبحث دوم: در تقسیم اموال شرکت
هرگاه قنات مشترک یا امثال آن خرابی پیدا کرده و محتاج به تَنقیه یا تعمیر شود و یک یا چند نفر از شرکاء، بر ضرر شرکاء دیگر، از شرکت در تنقیه یا تعمیر امتناع نمایند، شریک یا شرکاء متضرر می‌توانند به حاکم رجوع نمایند؛ در این صورت، اگر ملک قابل تقسیم نباشد، حاکم می‌تواند، برای قَلع ماده نِزاع و دفع ضرر، شریک مُمتَنع را به اقتضای موقع به شرکت در تنقیه یا تعمیر یا اجاره یا بیع سهم خود اجبار کند.
تفسیر ماده ۵۹۴ قانون مدنی
+ تنقیه : پاک کردن، پاکیزه کردن، لایروبی کردن قنات و راه آب
+ در صورتیکه در قنات مشترک یا امثال آن خرابی پیدا شود و محتاج به تنقیه یا تعمیر گردد و یک یا چند نفر از شرکاء، بر ضرر شرکاء دیگر، از شرکت در تنقیه یا تعمیر امتناع نمایند، شریک یا شرکاء متضرر می‌توانند به حاکم رجوع نمایند. در این صورت، اگر ملک قابل تقسیم نباشد، حاکم برای قَلع ماده نِزاع و دفع ضرر، شریک مُمتَنع را به اقتضای موقع به شرکت در تنقیه یا تعمیر یا اجاره یا بیع سهم خود اجبار کند. والا هرگاه مال مشترک قابل تقسیم باشد نمی‌توان شریک ممتنع را اجبار به تعمیر یا اجاره یا بیع نمود زیرا این امر تجاوز به حق حاکمیت فردی در املاک می‌باشد که افراد نسبت به املاک خود طبق قاعده تسلیط مذکور در ماده ۳۰ قانون مدنی دارند و شریک متضرر می‌تواند با درخواست تقسیم مال مشترک از خود دفع ضرر بنمایند.[1]
منابع
1. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج 2، ص254، تهران، انتشارات اسلامیه، چاپ بیست و نهم، 1400.