اثر قانون نسبت به آتیه است و قانون نسبت به ما قبل خود اثر ندارد مگر اینکه در خود قانون مقررات خاصی نسبت به این موضوع اتخاذ شده باشد.
تفسیر ماده 4 قانون مدنی
+ قوه مقننه می‌تواند اجرای فوری قانونی را مقرر دارد، و حتی در مورد لزوم اجرای آن را به گذشته نیز سرایت دهد. [1]
+ قانون نسبت به ماقبل خود اثر ندارد: یعنی قانون فقط بر وقایعی حکومت می‌کند که پیش از وضع آن روی داده است و آنچه در زمان اقتدار قانون سابق رخ داده تابع همان قانون است و تغییر قوانین نسبت به اعمال گذشته اثر ندارد. [2]
+ اثر قانون نسبت به آتیه است: در این عبارت اقتدار قانون به اجمال بیان شده و از جمع آن با اصول حاکم بر تعارض قوانین برمی‌آید که قانون جدید، همین که قابل اجرا شد، بر تمام امور حکومت می‌کند و قانون سابق سلطه خویش را از دست می‌دهد. نویسندگان حقوقی، حکومت قانون بر تمام امور آینده را به «اثر فوری قانون» تعبیر کرده‌اند. [2]
منابع
1. کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق، ش 113، تهران، انتشارات گنج دانش.
2. کاتوزیان، ناصر، مقدمه علم حقوق، ش 208، تهران، انتشارات گنج دانش.