ماده 1109 قانون مدنی
قانون مدنی » جلد دوم: در اشخاص » کتاب هفتم: در نکاح و طلاق » باب اول: در نکاح » فصل هشتم: در حقوق و تکالیف زوجین نسبت به یکدیگر
نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده شوهر است مگر اینکه طلاق در حال نشوز واقع شده باشد لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.
تفسیر ماده 1109 قانون مدنی
+ طلاق رجعی موجب انحلال قطعی نکاح نمیشود، بلکه زمانی قطعی و جدایی کامل حاصل میشود که عده سپری شده باشد، به همین علت شوهر میتواند در مدت عدم به زن خود رجوع کند و نکاح سابق را به حالت اولیه خود برگرداند، بنابراین فقها مدت عده رجعیه را امتداد دوره یزوجیت یا در حکم آن میدانند و بر آن احکام و آثاری مترتب میدانند، مانند تکلیف شوهر به دادن نفقه است.
+ هرگاه سبب نگه داشتن عده وطی به شبهه باشد زن در ایام عده حق نفقه ندارد؛ زیرا عده شبهه در حکم عده بائن است.
+ کیفیت نفقه زمان عده مطلقه رجعیه بر حسب شئون زوجه از خوراک، لباس، مسکن و سایر احتیاجات متعارف مانند دارو، درمان و غیره میباشد. به عبارت سادهتر ملاک در این مورد همان دوره زوجیت و ماده 1107 قانون مدنی است.
+ طبق ماده 1109 قانون مدنی حمل نیاز به نفقه ندارد؛ زیرا از وجود مادر تغذیه میکند. به نظر میرسد، نیازی که حمل برای بقاء حیات از تغذیه مادر دارد وجوب نفقه مادر را در هر صورت را توجیه میسازد.
+ هرگاه زن مطلقه رجعیه در ایام عده مدعی بارداری از شوهرش باشد بدون ارائه دلیل مستحق دریافت نفقه خواهد بود. ولی اگر خلاف آن ثابت شود آنچه که به عنوان نفقه دریافت کرده است باید تمام و کمال طبق مواد ۳۰۱ و ۳۰۲ و ۳۰۸ قانون مدنی مسترد دارد.
+ مطلقه رجعیه حامل، اگر در حال طلاق ناشزه نباشد ولی در ایام عده ناشزه گردد نفقه حمل ساقط نمیشود و همچنین هرگاه زن حامل در حال نشوز به طلاق بائن مطلقه گردد، نشوز مانع استحقاق نفقه حمل نمیشود زیرا در طلاق زن حامل در موارد فوق دو موضوع مستقل و با منشأ جدا مورد بحث است. اول نفقه زن، دوم نفقه حمل، نفقه زن به علت نشوز ساقط میشود ولی نفقه حمل از باب نفقه اقارب برقرار است و در فرض اخیر فرقی ندارد که مادر او ناشزه باشد یا غیر ناشزه.
منابع