حق ارتفاق چیست؟
حق ارتفاق چیست؟
حق ارتفاق عبارت است از حق کسی که در ملک دیگری، برای کمال استفاده از ملک خود؛ مانند حق عبور، حق مجری، حق ناودان، حق داشتن در و پنجره مشرف به ملک همسایه، حق شرب و غیر آن.
اِرتِفاق حقی است برای شخص در ملک دیگری.
+ سبب ایجاد حق ارتفاق
1) قرارداد:
سبب ایجاد حق ارتفاق معمولا قرارداد است. مالک می تواند، به موجب قرارداد، حق ارتفاقی مانند حق عبور، حق مجری و غیر آن در ملک خود برای دیگری ایجاد کند و بدین ترتیب حقوق و اختیارات خویش را محدود سازد.
صاحبان املاک می‌توانند در ملک خود هر حقی را که بخواهند نسبت به دیگری قرار دهند در این صورت کیفیت استحقاق تابع قرارداد و عقدی است که مطابق آن حق داده شده است.
2) اذن در ارتفاق:
ممکن است مالک به دیگری اذن دهد که از ملک او استفاده نماید، بی‌آنکه به موجب قراردادی خود را ملتزم و متعهد کرده باشد. در این صورت فقط اذن ساده (محض) در ارتفاق وجود دارد، نه حق ارتفاق، و مالک هر وقت بخواهد می‌تواند از اذن خود رجوع کند.
نکته: در حق ارتفاق مالک نمی‌تواند مانع استفاده صاحب حق گردد، یا یک طرفه قرارداد موجد حق ارتفاق را فسخ کند. اما اگر فقط اذن ساده‌ای در میان باشد، مالک همواره حق دارد که از آن برگردد و جلوی استفاده ماذون را بگیرد.
نکته: اثر اذن ساده، اباحه (مباح ساختن) تصرف در ملک غیر است، نه ایجاد حق برای متصرف و ایجاد تکلیف برای مالک. از این رو، مالک هر لحظه می تواند از اذن خود عدول کند.
اگر کسی حق عبور در ملک غیر ندارد ولی صاحب ملک اذن داده باشد که از ملک او عبور کنند هر وقت بخواهد می‌تواند از اذن خود رجوع کرده و مانع عبور او بشود و همچنین است سایر ارتفاقات.
+ خصوصیات حق ارتفاق
۱) حق ارتفاق یک حق عینی است که به اموال غیر منقول ذاتی، یعنی زمین و ساختمان، اختصاص دارد و به اموالی که در حکم غیر منقول یا تبعا غیر منقولند تعلق نمی‌گیرد.
۲) حق ارتفاق تابع ملک است و یک حق مستقل نیست. درست است که در حقیقت این حق به سود مالک برقرار می شود، لیکن مالک به مناسبت ملک خود و برای کمال استفاده از آن دارای حق ارتفاق است، نه به طور مستقل.
+ اثبات حق ارتفاق
حق ارتفاق را با ادله عمومی اثبات دعوی، طبق مقررات قانون مدنی (مواد 1257 تا 1335)، می‌توان اثبات کرد.