اراده: وجود و اظهار اراده

الف) وجود اراده

+ طرفین معامله باید قصد انشاء یعنی ایجاد رابطه حقوقی قراردادی را داشته باشند والا معامله باطل و از درجه اعتبار ساقط است. برای اینکه قصد انشاء تحقق یابد باید طرف قرارداد قوه تمیز و درک داشته باشد و پس از تصور ارکان و سنجش سود و زیان قرارداد، ایجاد آن را اراده کند.

بنابراین معامله دیوانه یا صغیر غیرممیز یا کسی که در حال مستی است، به علت فقدان قصد، باطل است و هیچ اثری بر این گونه معامله مترتب نیست. و بطور کلی فقدان قصد به هر علتی که باشد باعث بطلان معامله است.

ب) اظهار اراده (اراده ظاهری و اراده باطنی)

+ وجود قصد در درون شخص و عالم ذهن کافی برای انعقاد قرارداد نیست؛ بلکه قصد باید به طریقی بیان و اظهار گردد. قصدی که به نحوی از انحاء در مقام عقد قرارداد ابراز شده است اراده ظاهری یا اظهار شده یا اراده خارجی یا اعلان اراده نامیده می شود.

در مقابل، قصد درونی و واقعی معامله کننده را اراده باطنی یا اراده واقعی نام دارد.[1]