ایجاب و قبول: ارکان توافق

ایجاب عبارت از آن است که یکی از طرفین قرارداد، ابتدا اراده خود را بر ایجاد رابطه حقوقی معین اعلام کند و قبول عبارت از اعلام پذیرش بی قید و شرط رابطه حقوقی مزبور به وسیله طرف دیگر است.

به بیانی دیگر⇐ ایجاب پیشنهاد انجام معامله با شرایط معین است و قبول اعلام پذیرش پینشهاد مزبور می‌باشد.

↵  ایجاب کننده “موجب” و قبول کننده “قابل” نامیده می‌شود.

+ قبول باید مطلق و بی قید و شرط باشد. زیرا، اگر طرف خطاب، ایجاب را چنانکه هست نپذیرد و خود شرط دیگری پیشنهاد کند، در واقع ایجاب تازه‌ای کرده است و بیان اراده او قبول محسوب نمی‌شود.

رجوع از ایجاب (عدول از ایجاب)

+ اصل این است که تا هنگامی که قبول واقع نشده موجب می تواند از انجام معامله منصرف شود به اصطلاح از ایجاب خود رجوع نماید.

+ از سوی دیگر، هرگاه ایجاب کننده صریحاً یا ضمناً برای قبول مهلتی معین کرده باشد، حق ندارد قبل از انقضای مهلت از ایجاب برگردد.

+ برای تشخیص اینکه در چه مدت قبول باید واقع شود، در صورتی که ایجاب کننده صریحاً مدتی معین نکرده باشد، باید به عرف رجوع کرد. البته مهلت عرفی برحسب نوع قرارداد و اوضاع و احوال قضیه تفاوت می کند و قاضی در هر مورد با توجه به جهات مختلف و عرف و عادت آن را تعیین خواهد کرد.