اصل حاکمیت اراده

ماده 10 قانون مدنی در بیان اصل حاکمیت اراده و آزادی قراردادها مقرر می دارد: «قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده‌اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است». بنابراین در حقوق ما، همچون حقوق بسیاری از کشورها، اصل حاکمیت اراده در قراردادها پذیرفته شده است.

+ نتایج اصل حاکمیت اراده در حقوق ایران:

۱) در انعقاد قرارداد، اراده فردی نقش موثری را ایفا می‌کند.

۲) بعد از انعقاد قرارداد، اراده متعاقدین باید محترم شمرده شود و مقامات عمومی حق ندارند آثار قرارداد و تعهدات طرفین را تغییر دهند.

۳) از لحاظ شکل، قرارداد، جز در موارد استثنایی، تابع تشریفات خاصی نیست و مجرد اراده که به نحوی اظهار و آشکار شده باشد کافی برای ایجاد قرارداد است.

۴) اصل حاکمیت اراده اقتضا می‌کند که در تفسیر قرارداد به آنچه متعاقدین صریحا یا ضمنا خواسته‌اند توجه شود.

حدود اصل حاکمیت اراده

اصل حاکمیت اراده دارای اعتبار مطلق نیست و آزادی افراد در انعقاد قرارداد و تعیین شرایط و آثار آن محدود است:

اولا، قرارداد نسبت به اشخاص ثالث بی‌اثر است.

ثانیا، قوانین یا قواعد امری (آمره) نیز اصل حاکمیت اراده را محدود می‌کند.